บทความที่แล้ว (2) ผมได้เล่าถึงประสบการณ์ ในการสอบเข้ารับราชการเป็นปลัดอำเภอ ในบทคววาม (3) นี้ ผมจะเล่าถึงความเจริญก้าวหน้าของอาชีพปลัดอำเภอว่าไปได้ไกลแค่ไหน
ความเจริญก้าวหน้าของอาชีพปลัดอำเภอสามารถก้าวขึ้นไปถึงตำแหน่งปลัดอำเภออาวุโสหรือตำแหน่งเทียบเท่า คือ จ่าจังหวัด และป้องกันจังหวัด โดยจะขอเล่าเป็น ๓ ยุค คือ ยุคระบบชั้นยศ ยุคระบบพี.ซี. และยุคระบบแท่ง รวมทั้งเงินเพิ่มพิเศษตำแหน่งปลัดอำเภอ หรือพ.ป.ค.
Table of Contents
๑.ความเจริญก้าวหน้ายุคระบบชั้นยศ
ในยุคระบบชั้นยศ ความเจริญก้าวหน้าของปลัดอำเภอ สามารถสอบเลื่อนชั้นตำแหน่งจากตำแหน่งปลัดอำเภอตรี ขึ้นเป็นปลัดอำเภอโท หากสอบเลื่อนชั้นขึ้นเป็นปลัดอำเภอโทได้ เครื่องหมายประดับขีด จะเป็นสองขีดใหญ่
ปลัดอำเภอโท จะได้รับแต่งตั้งจากนายอำเภอให้เป็นปลัดอำเภอหัวหน้าฝ่ายปกครองและพัฒนา และได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาราชการแทนนายอำเภอลำดับแรก จึงเรียกปลัดอำเภอโทอีกอย่างหนึ่งว่า ปลัดอำเภออาวุโส อย่างไรก็ดี ปลัดอำเภอโทในอำเภอหนึ่ง อาจไม่ได้มีอยู่คนเดียว อาจมี ๒-๓ คนก็ได้ กล่าวคือ อาจมีปลัดอำเภอโทหน้าฝ่ายทะเบียนและบัตร และปลัดอำเภอโทฝ่ายความมั่นคง
ในยุคระบบชั้นยศนี้ อำเภอขนาดใหญ่หรืออำเภอชั้นหนึ่ง นายอำเภอจะเป็นนายอำเภอชั้นพิเศษ ส่วนอำเภอทั่วไป นายอำเภอจะเป็นนายอำเภอชั้นเอก แต่ในที่สุด นายอำเภอทุกอำเภอก็จะได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายอำเภอชั้นพิเศษทุกอำเภอ
๒.ความเจริญก้าวหน้ายุคระบบพี.ซี.
ในยุคระบบพี.ซี. ตำแหน่งปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง) มีตั้งแต่ระดับ ๓-๘ ตำแหน่งระดับ ๓-๕ เป็นตำแหน่งระดับควบ สามารถลื่นไหลได้ ไม่ยาก ส่วนตำแหน่งระดับ ๖ จะต้องสอบคัดเลือก แต่ต่อมาในภายหลัง ตำแหน่งระดับ ๖ ไม่ต้องสอบคัดเลือก แต่จะต้องผ่านการประเมินผลงาน ส่วนตำแหน่งระดับ ๗ จะต้องสอบคัดเลือกเพื่อเลื่อนตำแหนงขึ้นเป็นระดับ ๗
ปลัดอำเภอ ผู้สอบเลื่อนระดับ ๗ ได้ จะได้รับแต่งตั้งจากนายอำเภอให้เป็นปลัดอำเภอหัวหน้าฝ่ายปกครองและพัฒนา หรือปลัดอำเภออาวุโส และได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาราชการแทนนายอำเภอลำดับแรกเช่นเดียวกับปลัดอำเภอชั้นโทในยุคระบบชั้นยศ ส่วนเครื่องหมายประดับขีดของปลัดอำเภอ ระดับ ๗ เป็นเครื่องหมายแบบสี่ขีดใหญ่ อย่างที่เรียกกันว่า เครื่องหมายของข้าราชการชั้นพิเศษ เช่นเดียวกับเครื่องหมายประดับขีดของนายอำเภอ
ในระยะเวลาต่อมา อำเภอหนึ่งอาจมีปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง ๗) ๒-๓ คน คือ นอกจากปลัดอำเภอหัวหน้าฝ่ายปกครองและพัฒนาแล้ว ยังมีปลัดอำเภอหัวหน้าฝ่ายทะเบียนและบัตร และปลัดอำเภอหัวหน้าฝ่ายความมั่นคง
ในยุคนี้ นายอำเภอทั่วประเทศ เป็นนายอำเภอระดับ ๘
ก่อนจะหมดยุคระบบพี.ซี. สำนักงานก.พ.ได้ปรับขยายตำแหน่งนายอำเภอขึ้นเป็นนายอำเภอระดับ ๙ หลังจากนั้นไม่นาน ก็ปรับขยายระดับตำแหน่งปลัดอำเภอขึ้นไปถึงระดับ ๘
ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง ๘) เป็นตำแหน่งที่จะต้องสอบคัดเลือก ผู้สอบคัดเลือกเป็นระดับ ๘ ได้ จะได้รับแต่งตั้งให้เป็นปลัดอำเภอ หัวหน้ากลุ่มบริหารงานปกครอง หรือปลัดอำเภออาวุโส
๓.ความเจริญก้าวหน้ายุคระบบแท่ง
ในยุคระบบแท่งหรือยุคปัจจุบัน ได้มีการปรับตำแหน่งปลัดอำเภอจากระบบพี.ซี. เข้าสู่ระบบแท่ง ดังนี้
ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง ๓-๕) ปรับเป็นปลัดอำเภอ(เจ้าพนักงานปกครองปฏิบัติการ)
ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง ๖-๗) ปรับเป็นปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการ)
ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง ๘) ปรับเป็นปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ) โดยได้รับอัตราเงินเดือนขั้นสูง ๕๘,๓๙๐ บาท ตามบัญชีท้ายพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน (ฉบับที่ ๒ ) พ.ศ.๒๕๕๘
ปัจจุบันมีตำแหนงปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ) หรืออย่างที่ชอบเรียกกันว่า ปลัดอำเภอระดับ ๘ มีจำนวนอำเภอละ ๑-๒ คน คือ ปลัดอำเภอหัวหน้ากลุ่มบริหารงานปกครองหรือปลัดอำเภออาวุโส และปลัดอำเภอหัวหน้ากลุ่มบริหารงานทะเบียน และคาดว่าภายในเวลาไม่นานนักจะมีตำแหน่งปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ) เพิ่มอีกตำแหนึ่ง คือ ปลัดอำเภอหัวหน้ากลุ่มบริหารงานความมั่นคง
๔.เงินเพิ่มพิเศษสำหรับตำแหน่งปลัดอำเภอ
ภายใต้ระบบแท่ง และภายใต้รัฐบาล พลเอก ประยุทธ จันทร์โอชา ได้เห็นความสำคัญของตำแหน่งปลัดอำเภอ ด้วยการกำหนดให้ปลัดอำเภอ ได้รับเงินเพิ่มสำหรับตำแหน่งทีมีเหตุพิเศษของผู้ปฏิบัติงานปกครอง ในกรมการปกครอง ซึ่งเรียกโดยย่อว่า พ.ป.ค. ทั้งนี้เป็นไปตามประกาศก.พ. ลงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๐ เรื่อง กำหนดตำแหน่งและเงินเพิ่มสำหรับตำแหน่งที่มีเหตุพิเศษของข้าราชการพลเรือน (ฉบับที่ ๓) .พ.ศ.๒๕๖๐ โดยมีหลักเกณฑ์ สรุปได้ดังนี้
๔.๑ ต้องเป็นผู้ได้รับแต่งตั้งให้เป็นปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง) ในสังกัดที่ทำการปกครองอำเภอ
๔.๒ ต้องได้รับคำสั่งให้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการสืบสวนคดีอาญา การอำนวยความเป็นธรรม การรักษาความสงบเรียบร้อยในพื้นที่ การแก้ไขข้อขัดแย้งและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท การปราบปรามยาเสพติดและผู้มีอิทธิพล การจัดระเบียบสังคม หรืองานอื่นที่กฎหมายกำหนดให้เป็นหน้าที่ของเจ้าพนักงานปกครอง
๔.๓ ให้ได้รับเงิน พ.ป.ค. เดือนละ ๕,๐๐๐ บาท
๕.สรุป
อาชีพปลัดอำเภอ ถือได้ว่ามีความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงานไม่น้อยหน้าอาชีพอื่น ทั้งในยุคระบบชั้นยศ ยุคระบบพี.ซี. และยุคระบบแท่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคระบบแท่งหรือยุคปัจจุบัน ตำแหน่งปลัดอำเภอมีความเจริญก้าวหน้าขึ้นไปถึงระดับชำนาญการพิเศษ หรือเรียกง่าย ๆ ว่าปลัดอำเภอระดับ ๘
ยิ่งกว่านั้น ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง) ในยุคปัจจุบันยังมีสิทธิได้รับเงินเพิ่มพิเศษสำหรับตำแหน่งปลัดอำเภอ หรือ พ.ป.ค. เดือนละ ๕,๐๐๐ บาท อีกด้วย
อาชีพปลัดอำเภอยุคปัจจุบันมีความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงานและมีสวัสดิการค่าตอบแทนดีกว่าสมัยก่อนมาก ผมคิดว่าก็สมควรจะให้เขานะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลานี้ พวกเขากำลังทำงานหนักและมีความเสี่ยงในการต่อสู้กับโรคระบาดโควิด-19 กันอย่างหนักทั่วประเทศ ร่วมกับชาวสาธารณสุข องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
ท่านเห็นด้วยกับผมไหม
ดร.ชา
๓๑ มีนาคม ๒๕๖๓
ข่าวดี สำหรับท่านที่สนใจอยากจะอ่านเรื่องราวของอาชีพปลัดอำเภอให้จุใจ
โปรดคอยติดตาม หนังสืออีบุ๊ค เรื่องเล่า ดร.ขา สนุก และสร้างสรรค์ 369
ปลัดอำเภอ อาชีพนี้ ดี วางจำหน่ายแล้วทางเว็บไซต์
www.ookbee.com
www.se-ed.com www.mebmarket.com
ดร.ชา
29/05/21
ดร.ชาตรี ดิเรกศรี (Dr.Chartri Direksri) เคยรับราชการเป็นนักปกครองในตำแหน่งปลัดอำเภอตรี เมื่อปีพ.ศ.2517 ผ่านการดำรงตำแหน่งนายอำเภอหลายอำเภอ เป็นปลัดจังหวัด และเกษียณอายุราชการในตำแหน่งรองผู้ว่าราชการจังหวัด เมื่อปีพ.ศ.2554 นอกจากนี้ยังเคยเป็นอาจารย์ผู้บรรยายพิเศษ หลักสูตรปริญญาโท คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เป็นเวลา 9 ปี
เห็นด้วยค่ะอาจารย์