85 / 100

การตีความมาตรา 158 รัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 นับเป็นบทความที่ 7 ของหมวด 5 เหตุการณ์ปัจจุบันที่น่าสนใจ จะเล่าถึง ความนำ แนวคิดและหลักการใหม่ในรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 รัฐธรรมนูญ ฯ มาตรา 158 และ 159 บทเฉพาะกาล สรุป และถาม-ตอบ สนุก กับดร.ชา 369

          อนึ่ง บทความสุดท้ายของหมวด 5 เหตุการณ์ปัจจุบันที่น่าสนใจ ที่ได้นำลงโพสต์ คือ

ความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารอำนาจทางการเมือง กับอำนาจการบริหารงานประเทศ

1.ความนำ

          ในช่วงเวลานี้  สังคมไทยกำลังให้ความสนใจในการตีความรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เกี่ยวกับการนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี 8 ปี ของนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน พลเอก ประยทุธ์ จันทร์โอชา ตามความในมาตรา 158 ว่า เริ่มต้นนับจากเมื่อใด

พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีของไทยคนที่ 29 กับปัญหาการนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งตามรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 (วิกิพีเดีย,ประยุทธ์ จันทร์โอชา, 5 ตุลามคม 2564)
พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีของไทยคนที่ 29 กับปัญหาการนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งตามรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 (วิกิพีเดีย,ประยุทธ์ จันทร์โอชา, 5 ตุลามคม 2564)

            เท่าที่ได้สดับตรับฟังดู พอจะสรุปได้ว่า สังคมไทยมีความเห็นในเรื่องนี้ 3 กระแส คือ

            กระแสแรก ให้นับระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน ย้อนหลังก่อนประกาศใช้ รัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560

          กระแสที่สอง ให้เริ่มนับเมื่อมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560

          กระแสที่สาม ให้เริ่มนับเมื่อนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันเข้าดำรงตำแหน่งตามรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560

          ในฐานะเป็นคนหนึ่งที่ได้ศึกษารัฐธรรมนูญทั้งของไทยและของสากลมาพอสมควร จึงอยากจะนำเสนอแนวคิด หลักการ ข้อกฎหมาย ข้อมูล และข้อคิดเห็นบางประการให้ท่านผู้อ่านลองอ่านดู เผื่อพอจะได้ให้ข้อคิดที่เป็นประโยชน์แก่ท่านได้บ้าง

2.แนวคิดและหลักการใหม่บางประการ ของรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560

          รัฐธรรมนูญฉบับนี้ ได้ชื่อว่า เป็นรัฐธรรมนูญปราบโกง และเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปฏิรูป โดยคณะผู้ร่างรัฐธรรมนูญ ฯ ได้พยายามร่างให้สอดคล้องกับบริบทของสังคมไทยที่ประสบปัญหาการขาดเสถียรภาพการเมือง รวมทั้งปัญหาการขาดเสถียรภาพของรัฐบาลในบางช่วง นับตั้งแต่มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองมาตั้งแต่ปีพ.ศ.2475 จนกระทั่งทุกวันนี้ นับระยะเวลาได้ 89 ปี  

            ในบทความนี้ จะขอนำเสนอเฉพาะแนวคิดและหลักการในการกำหนดที่มาและระยะเวลาดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรี

            2.1 การปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภา

          การปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภา มีประเทศอังกฤษ หรือ สหราชอาณาจักรเป็นแม่แบบ ถือว่าอำนาจสูงสุดอยู่ที่รัฐสภา ผู้ที่จะได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จะต้องได้รับความเห็นชอบจากสภาผู้แทนราษฎร  กล่าวคือ นายกรัฐมนตรีจะต้องเป็นหัวหน้าพรรคการเมืองที่มีเสียงข้างมากในสภา ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลพรรคการเมืองพรรคเดียว หรือรัฐบาลผสม

            นายกรัฐมนตรีสามารถดำรงตำแหน่งได้ตามวาระของสมาชิกภาพของสภาผู้แทนราษฎร แต่หากสภาผู้แทนราษฎรได้ลงมติไม่ไว้วางใจคณะรัฐมนตรี หรือนายกรัฐมนตรี อาจเป็นเหตุทำให้นายกรัฐมนตรีตัดสินใจลาออกหรือยุบสภาก่อนที่จะครบวาระได้

            โดยทั่วไป ประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภา จะไม่มีการกำหนดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีว่า จะต้องดำรงตำแหน่งไม่เกินกี่สมัยหรือไม่เกินกี่ปี สามารถดำรงตำแหน่งต่อไปเรื่อย ๆ ตราบเท่าที่เสียงข้างมากในสภา ผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบและไว้วางใจอยู่

            ดังนั้น ประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาบางประเทศ จึงมีนายกรัฐมนตรีดำรงตำแหน่งติดต่อกันหลายสมัย คิดเป็นระยะเวลายาวนนาน 20-30 ปีหรือมากกว่าก็มี

          2.2 การปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบแบ่งแยกและถ่วงดุลอำนาจหรือระบบประธานาธิบดี

          การปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบแบ่งแยกและถ่วงดุลอำนาจหรือระบบประธานาธิบดี มีสหรัฐอเมริกาเป็นแม่แบบ การปกครองระบบนี้ สมาชิกรัฐสภา และประธานาธิบดีเป็นอิสระจากกัน ต่างมาจากการเลือกตั้งของประชาชนเหมือนกัน รัฐสภาไม่อาจใช้เสียงข้างมากล้มประธานาธิบดีได้ ในขณะเดียวกันประธานาธิบดี ก็ไม่อาจใช้อำนาจยุบสภาได้

            ระบบนี้ต้องการให้ประธานาธิบดี ซึ่งเป็นทั้งประมุขของประเทศและหัวหน้าฝ่ายบริหาร มีความเข้มแข็ง ไม่อยู่ภายใต้อำนาจของรัฐสภา โดยให้สามารถดำรงตำแหน่งได้จนครบวาระ เว้นแต่กรณีมีการกระทำความผิด อาจจะเป็นเหตุทำให้ถูกถอดถอน แต่จะจำกัดระยะเวลาดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดี ไม่ให้ดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกินสองสมัย เช่น ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา มีวาระดำรงตำแหน่งคราวละ 4 ปี สามารถดำรงตำแหน่งติดต่อกันไม่เกินสองสมัย คือ สามารถดำรงติดต่อกันได้ 8 ปี

2.3 แนวคิดและหลักการใหม่ตามรัฐธรรมนูญ ฯ ในการกำหนดที่มาและระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีไทย

เพื่อให้การปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาของไทย มีความมั่นคงหรือมีเสถียรภาพมากยิ่งขึ้น ไม่มีการปฏิวัติรัฐประหารอีก คณะผู้ร่างรัฐธรรมนูญ ฯ จึงได้กำหนดที่มาและระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีเสียใหม่ โดยอาศัยแนวคิดและหลักการบางประการจากที่มาและระยะเวลาดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา กล่าวคือ

2.3.1 ที่มาของนายกรัฐมนตรี

ผู้ที่จะได้รับการเสนอชื่อให้สภาผู้แทนราษฎรเห็นชอบในการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ต้องเป็นบุคคลที่พรรคการเมืองได้เสนอรายชื่อให้ประชาชนทราบว่า หากพรรคของตนได้จัดตั้งรัฐบาล จะเสนอผู้ใดให้สภาผู้แทนราษฎรเห็นชอบในการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี  ซึ่งตามบทเฉพาะกาล มาตรา 272 ได้กำหนดไว้ว่า ในระยะ 5 ปีแรก ให้สมาชิกวุฒิสภามีสิทธิในการลงมติให้ความเห็นชอบร่วมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรด้วย

แนวคิดนี้เป็นการดัดแปลงมาจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีอเมริกา ที่ให้ประชาชนเป็นผู้เลือกตั้งประธานาธิบดีได้โดยตรง ส่วนการกำหนดไว้ในบทเฉพาะกาลให้สมาชิกวุฒิสภามีสิทธิให้ความเห็นชอบในการเลือกนายกรัฐมนตรีด้วย ในช่วงระยะเวลา 5 ปีแรก คณะผู้ร่างรัฐธรรมนูญ ฯ คงต้องการให้ประชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญนี้ สามารถเดินหน้าต่อไปได้สักระยะหนึ่ง เพื่อให้สังคมไทยมีเวลาปรับตัวให้เข้ากับระบบใหม่ตามรัฐธรรมนูญนี้ และเพื่อให้รัฐบาลมีเสถียรภาพในการปฏิรูปประเทศในช่วงระยะเวลาของการเปลี่ยนผ่าน

            2.3.2 ระยะเวลาดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรี

          เดิมรัฐธรรมนูญไทยในอดีตที่ผ่านมา ยังไม่เคยมีฉบับใดกำหนดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีไว้ว่า จะสามารถดำรงตำแหน่งได้ไม่เกินกี่ปี คณะผู้ร่างรัฐธรรมนูญ ฯ น่าจะมีเจตนาในการป้องกันมิให้สังคมหวาดระแวงว่า รัฐธรรมนูญนี้เป็นฉบับสืบทอดอำนาจของคณะรักษาความสงบแห่งชาติยืดยาวออกไปจนไม่มีกำหนด จึงได้กำหนดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญนี้ไว้ไม่เกิน 8 ปี แม้ว่าจะไม่ได้เป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกัน โดยอาศัยแนวคิดและหลักการของวาระการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาที่กำหนดไว้ไม่เกินสองวาระติดต่อกัน ซึ่งรวมกันได้ 8 ปี (วาระละ 4 ปี)

            ดังนั้น การกำหนดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีไว้ไม่เกิน 8 ปี จึงเป็นการสร้างหลักการใหม่ของการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาของไทยโดยเฉพาะ ซึ่งแตกต่างไปจากการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาในระดับสากล

3. รัฐธรรมนูญ ฯ มาตรา 158 และ159

          เมื่อท่านเข้าใจแนวคิดและหลักการของที่มาและระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย ที่ได้กำหนดเป็นหลักการขึ้นใหม่ ตามรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ในหัวข้อ 2 ข้างต้นแล้ว การจะทำความเข้าใจเนื้อหาและเจตนารมณ์ในตัวรัฐธรรมนูญโดยตรง จะไม่ยากเลย

            3.1 รัฐธรรมนูญ ฯ มาตรา 158

          รัฐธรรมนูญ ฯ หมวด 8 คณะรัฐมนตรี มาตรา 158

          “ มาตรา 158 พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีอื่นอีกไม่เกินสามสิบห้าคน ประกอบเป็นคณะรัฐมนตรี มีหน้าที่บริหารราชการแผ่นดินตามหลักความรับผิดชอบร่วมกัน

            นายกรัฐมนตรีต้องแต่งตั้งจากบุคคลซึ่งสภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบตามาตรา 159

          ให้ประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี

            นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับระยะเวลาในระหว่างปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังจากพ้นตำแหน่ง ”

            ความเห็นเพิ่มเติมของดร.ชา

          มาตรา 158 เป็นมาตราที่วางหลักการใหม่ของที่มาและระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย กล่าวคือ

          ประการแรก พระมหากษัตริย์ทรงเป็นผู้แต่งตั้งนายกรัฐมนตรี

            ประการที่สอง โดยทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญนี้ จากบุคคลที่สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบ ตามมาตรา 159 ดังนั้น จำเป็นต้องดูรัฐธรรมนูญนี้มาตรา 159 ประกอบ จึงจะทราบว่านายกรัฐมนตรีมีที่มาอย่างไร

            ประการสุดท้าย นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ แม้ว่าจะไม่ใช่ระยะการดำรงตำแหน่งที่ต่อเนื่องกัน แต่ทั้งนี้มิให้นับระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังจากพ้นตำแหน่งแล้ว

            3.2 รัฐธรรมนูญ ฯ มาตรา 159 ประกอบมาตรา 88

          “มาตรา 159 ให้สภาผู้แทนราษฎรพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลซึ่งสมควรได้รับแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีจากบุคคลซึ่งมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามตามาตรา 160 และมีชื่ออยู่ในบัญชีรายชื่อที่พรรคการเมืองแจ้งไว้ตามมาตรา 88 เฉพาะจากบัญชีรายชื่อของพรรคการเมืองที่มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไม่น้อยกว่าร้อยละห้าของจำนวนสมาชิกเท่าที่มีอยู่ทั้งหมดของสภาผู้แทนราษฎร

        ……………………………………………………………………..

                        ฯลฯ     ”

          “มาตรา 88 ในการเลือกตั้งทั่วไป ให้พรรคการเมืองที่ส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งแจ้งรายชื่อบุคคลซึ่งพรรคการเมืองนั้นมีมติว่า จะเสนอให้สภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีไม่เกินสามรายชื่อต่อคณะกรรมการการเลือกตั้งก่อนปิดการรับสมัครเลือกตั้ง และให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศรายชื่อบุคคลดังกล่าวให้ประชาชนทราบ และให้นำความในมาตรา 87 วรรคสองมาใช้บังคับโดยอนุโลม

            พรรคการเมืองจะไม่เสนอรายชื่อบุคคลตามวรรคหนึ่งก็ได้ ”

ความเห็นเพิ่มเติมของดร.ชา

          มาตรา 159 วรรคแรกนี้เป็นการขยายความมาตรา 158 วรรคสอง ว่า การที่สภาผู้แทนราษฎรจะพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลซึ่งสมควรได้รับแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี ต้องเป็นบุคคลที่มีชื่ออยู่ในบัญชีรายชื่อที่พรรคการเมืองแจ้งไว้ตามมาตรา 88

          ความตามมาตรา 88 เป็นการกำหนดให้พรรคการเมืองที่ส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งในการเลือกตั้งทั่วไป แจ้งรายชื่อบุคคลซึ่งพรรคการเมืองนั้นมีมติว่า จะเสนอให้สภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีไม่เกินสามรายชื่อต่อคณะกรรมการการเลือกตั้งก่อนปิดการรับสมัครเลือกตั้ง

          ดังนั้น หากดูรัฐธรรมนูญนี้ตามมาตรา 158 ประกอบมาตรา 159 และมาตรา 88 ก็จะเห็นได้ชัดเจนว่า การนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีต้องไม่เกินแปดปี ย่อมหมายถึงการนับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนี้เท่านั้น ไม่ได้กำหนดให้นับรวมระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญไทยฉบับอื่น ๆ ที่มีมาก่อนหน้านี้

4. บทเฉพาะกาลตามรัฐธรรมนูญ ฯ

          แม้รัฐธรรมนูญ ฯ ตามาตรา 158 ประกอบมาตรา 159 และมาตรา 88 ได้กำหนดไว้ชัดเจนถึงที่มาและระยะเวลาดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีไว้ชัดเจนขนาดนี้ แต่ยังมีบางท่านได้แสดงความเห็นเป็นอย่างอื่น โดยอ้างเอาบทเฉพาะกาล มาตรา 278 มาหักล้าง

            ปกติการมีบทเฉพาะกาลท้ายรัฐธรรมนูญฉบับต่าง ๆ ก็เพื่อรับรององค์กรหรือสิ่งที่มีมาก่อนการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับล่าสุด ให้สามารถทำหน้าที่ต่อไปในช่วงระยะเวลาหนึ่ง มิให้สะดุด แต่สามารถทำหน้าที่ต่อไปได้ ก่อนที่รัฐธรรมนูญฉบับใหม่จะมีผลใช้บังคับจริง หลังจากได้ดำเนินการตามกระบวนการหรือขั้นตอนที่รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ได้กำหนดไว้

          ตามบทเฉพาะกาลของ รัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มีจำนวน  17 มาตรา คือ มาตรา 262-279 ในจำนวนบทเฉพาะกาล 17 มาตราดังกล่าว มีอยู่มาตราหนึ่งที่มีผู้นำมาอ้างอิงว่า เป็นมาตราเกี่ยวกับการนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญนี้ คือ มาตรา 264  ดังนั้น เพื่อความชัดเจน ขอให้ท่านลองอ่านข้อความในมาตรา 264 ดังกล่าว

            “มาตรา 264 ให้คณะรัฐมนตรีที่บริหารราชการแผ่นดินอยู่ในวันก่อนวันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ เป็นคณะรัฐมนตรีตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ จนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่ภายหลังการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้จะเข้ารับหน้าที่  และให้นำความในมาตรา 263 วรรคสาม มาใช้บังคับแก่การดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีด้วยโดยอนุโลม

          ………………………………………….

                      “ฯ ล ฯ             ”            

          ความเห็นเพิ่มเติมของดร.ชา

          มาตรา 264 เป็นมาตราที่บัญญัติไว้เพื่อให้การรับรองคณะรัฐมนตรีที่ทำหน้าที่อยู่ในขณะประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ ให้สามารถอยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปได้เป็นการชั่วคราว จนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่หลังการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้จะเข้ารับหน้าที่

            จะเห็นได้ว่า มาตรา 264 ไม่ได้ระบุการเชื่องโยงกับมาตรา 158 เป็นเพียงการรับรองฐานะคณะรัฐมนตรีที่ได้มาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ซึ่งได้สิ้นสภาพไปแล้วด้วยผลของการประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ ให้สามารถทำหน้าที่ต่อไปเป็นการชั่วคราว เพื่อป้องกันมิให้เกิดปัญหาสุญญากาศของอำนาจรัฐ

            หากบทเฉพาะกาล ต้องการให้เชื่อมโยงการนับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 158 จริงเหมือนอย่างที่มีบางคนกล่าวอ้าง คงจะบัญญัติไว้ชัดเจนในทำนองว่า การนับระยะเวลาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตาม มาตรา 158 ให้รวมถึงระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีก่อนประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ด้วย

5. สรุป

          การที่สังคมไทยกำลังมีการโต้เถียงกันว่า ระยะเวลาการดำรงตำแหน่งรวมกันไม่เกินแปดปีของนายกรัฐมนตรีไทยคนปัจจุบัน คือ พลเอก ประยุทธ์ จันทรฺ์โอชา ตามรัฐธรรมนูญ แห่ง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 158 ควรจะเริ่มนับตั้งแต่เมื่อใด โดยแบ่งความคิดเห็นเป็น 3 กระแส คือ

          กระแสแรก ให้นับย้อนหลังไปตั้งแต่ได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม คือ ให้นับย้อนหลังไปถึงปีพ.ศ.2557

          กระแสที่สอง ให้นับเมื่อรัฐธรรมนูญนี้ประกาศใช้บังคับ คือ ปีพ.ศ.2560

          กระแสที่สาม ให้นับเมื่อได้เข้าดำรงตำแหน่งตามกระบวนการแห่งรัฐธรรมนูญนี้ คือ เมื่อปีพ.ศ.2562

          เมื่อได้พิจารณาจากบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ มาตรา 158,159,88 และมาตรา 264 รวมกันแล้ว ผมมีความเห็นว่า การนับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีแปดปี ตามมาตรา 158 แห่งรัฐธรรมนูญนี้ จะต้องเริ่มนับเมื่อนายกรัฐมนตรีได้เข้าดำรงตำแหน่งตามกระบวนการแห่งรัฐธรรมนูญนี้เมื่อปีพ.ศ.2562

ถาม-ตอบ สนุก กับดร.ชา 369

ลี กวนยู นายกรัฐมนตรีคนแรกของสิงคโปร์ ดำรงตำแหน่งถึง 6 สมัยติดต่อกัน เป็นเวลายาวนานร่วม 31 ปี ( วิกีพีเดีย, ลี กวนยู, 5 ตุลาคม 2564)
ลี กวนยู นายกรัฐมนตรีคนแรกของสิงคโปร์ ดำรงตำแหน่งถึง 6 สมัยติดต่อกัน เป็นเวลายาวนานร่วม 31 ปี ( วิกีพีเดีย, ลี กวนยู, 5 ตุลาคม 2564)

ถาม- หากรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ในบทเฉพาะกาล จะบัญญัติให้นับเอาระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีย้อนหลังไปจนถึงระยะเวลาที่ได้ดำรงตำแหน่งก่อนรัฐธรรมนี้ประกาศใช้บังคับจะได้หรือไม

ตอบ- ไม่น่าจะได้ เพราะเรื่องนี้เป็นหลักการใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนในรัฐธรรมนูญไทยฉบับได การจะบัญญัติย้อนหลังไปในทางที่เป็นโทษแก่ผู้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญที่มีมาก่อนรัฐธรรมนูญนี้ ย่อมไม่ชอบด้วยหลักฎหมายทั่วไป

          ถาม-เป็นเพราะเหตุใดประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาโดยทั่วไป จึงไม่ได้กำหนดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นหัวหน้ารัฐบาลไว้

          ตอบ- ระบบรัฐสภาถือว่า อำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศอยู่ที่รัฐสภา ดังนั้น หากรัฐสภายังให้ความไว้วางใจบุคคลใดให้เป็นนายกรัฐมนตรีหรือหัวหน้ารัฐบาล ถือว่าบุคคลนั้นยังมีความเหมาะสมที่จะให้ดำรงตำแหน่งต่อไปได้

            ถาม- อยากให้ยกตัวอย่างประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาที่มีนายกรัฐมนตรีสามารถดำรงตำแหน่งติดต่อกันได้หลายสมัย

          ตอบ- ประเทศสหพันธรัฐเยอรมนี มีนายกรัฐมนตรีหญิงชื่อ นางแองเจลา เมอร์เคล (Angela Merkel)  ดำรงตำแหน่งติดต่อกัน 4 สมัย ตั้งแต่ปีค.ศ.2005 จนกระทั่งปัจจุบัน รวมระยะเวลา 20 ปี ซึ่งกำลังจะวางมือลงเร็ว ๆ นี้

นางเองเจลา เมอร์เคล นายกรัฐมนตรีเยอรมนี 4 สมัยติอด่อกัน 20 ปี (Wikipedia,Angela Merkel, 5th October 2021)
นางเองเจลา เมอร์เคล นายกรัฐมนตรีเยอรมนี 4 สมัยติอด่อกัน 20 ปี (Wikipedia,Angela Merkel, 5th October 2021)

            การที่นางเอเจลา เมอร์เคล สามารถดำรงตำแหน่งติดต่อกันได้เป็นระยะเวลายาวนาน ทำให้มีเวลาสร้างความเข้มแข็งให้แก่เยอรมนีและสหภาพยุโรปได้เป็นอย่างมาก

            ถาม- ประเทศในเอเชียใกล้บ้านเรา มีไหมที่นายกรัฐมนตรีสามารถดำรงติดต่อกันได้เป็นระยะเวลายาวนานและสามารถสร้างความเจริญให้แก่ประเทศของตนจนกลายเป็นประเทศชั้นนำของโลกได้

          ตอบ-  มีอย่างประเทศสิงคโปร์ นายลี กวนยู เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศสิงคโปร์ และได้ดำรงตำแหน่งติดต่อกัน หลายสมัย เป็นระยะเวลายานาน ร่วม 31 ปี (1959-1990) จนสามารถสร้างประเทศสิงคโปร์ที่เริ่มต้นจากศูนย์ จนกระทั่งมีความเจริญก้าวหน้าเป็นประเทศชั้นนำของเอเชียและของโลกในเวลานี้

            ถาม-  รัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกาในครั้งแรก ได้กำหนดวาระการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดีมิให้ดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกินกว่าสองสมัย หรือไม่  เพราะเหตุใด

            ตอบ- รัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกาที่ประกาศใช้บังคับครั้งแรกเมื่อปีค.ศ.1789 ยังไม่ได้มีบทบัญญัติห้ามประธานาธิบดีดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกินกว่าสองสมัย แต่ในทางปฏิบัติ จอร์จ วอชิงตัน(George Washington)  ประธานาธิบดีคนแรก ได้สร้างแบบอย่างเป็นรัฐธรรมนูญที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษรว่า ประธานาธิบดีจะดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกินกว่าสองสมัยไม่ได้

แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ประธานาธิบดีอเมริกาคน 32 ดำรงตำแหน่งติดต่อกันสามสมัย 12 ปี
(Wikipedia,Franklin Roosevelt, 5th October 2021)
แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ ประธานาธิบดีอเมริกาคน 32 ดำรงตำแหน่งติดต่อกันสามสมัย 12 ปี
(Wikipedia,Franklin Roosevelt, 5th October 2021)

          จนกระทั่งต่อมาในภายหลัง ได้มีประธานาธิบดีอเมริกาคนที่ 32  คือ แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ (Franklin D. Roosevelt) ได้ดำรงติดต่อกันสามสมัยรวมระยะเวลา 12 ปี (1933-1945) และได้ถึงแก่อสัญกรรมในขณะดำรงตำแหน่ง หลังจากนั้น จึงได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ห้ามประธานาธิบดีดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกินกว่าสองสมัย ตามรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 22/1951

ถาม- ประธานาธิบดี แฟรงคลิน ดี. รูสเวลต์ มีผลงานโดดเด่นอะไร จึงได้รับเลือกตั้งถึงสามสมัยติดต่อกัน

ตอบ- ในช่วงท่านดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีอเมริกานั้น เป็นช่วงเวลาที่ประเทศอเมริกากำลังประสบปัญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ และเป็นช่วงเวลาของการเกิดสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ท่านได้ใช้มาตรการทางการคลังแก้ปัญหาจนประสบผลสำเร็จ จึงทำให้ท่านเป็นที่นิยมชมชอบของประชาชนมาก

                         ดร.ชา 369

                     5/10/21

Dr.Char

Mr.Chartri DireksriMr.Chartri Direksriดร.ชาตรี ดิเรกศรี (Dr.Chartri Direksri) เคยรับราชการเป็นนักปกครองในตำแหน่งปลัดอำเภอตรี เมื่อปีพ.ศ.2517 ผ่านการดำรงตำแหน่งนายอำเภอหลายอำเภอ เป็นปลัดจังหวัด และเกษียณอายุราชการในตำแหน่งรองผู้ว่าราชการจังหวัด เมื่อปีพ.ศ.2554 นอกจากนี้ยังเคยเป็นอาจารย์ผู้บรรยายพิเศษ หลักสูตรปริญญาโท คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เป็นเวลา 9 ปี

RELATED ARTICLES

หมอ พยายาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ ต้องทำงานอย่างหนักเพื่อรักษาคนติดเชื้อโรคโควิด-19

การบริหารในสถานการณ์ฉุกเฉินกรณีโรคโควิด-19: ความรุนแรงของสถานการณ์ และแนวคิดในการแก้ปัญหา(1)

Share on Social Media facebook email 68 / 100 Powered by Rank Math SEO การมองการบริหารในสถานการณ์ฉุกเฉินกรณรีโรคโควิด-19 ด้วยประสบการณ์การบริหารเพื่อแก้ปัญหาโรคไข้หวัดนก ปีพ.ศ.2547  (1) อาจมองได้หลายมิติ ในตอนแรกนี้ จะขอกล่าวถึงมิติด้านความรุนแรงของสถานการณ์ และแนวคิดในการแก้ปัญหา 1.ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ระบาด อาจมองความรุนแรงของสถานการณ์โรควิด-19 ได้เป็น 2 ระดับโลก และความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ในประเทศไทย             1.1ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ระดับโลก           ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 (Covid-19) หรือโรคไวรัสโคโรนา (Virus Corona) ถือได้ว่า เป็นโรคระบาดจากคนไปสู่คนและแพร่กระจายไปทั่วโลก โดยเริ่มต้นจากประเทศจีนไปสู่อีกหลายประเทศอย่างรวดเร็วทั้งในเอเชีย ยุโรป และอเมริกา มียอดผู้ติดเชื้อ…

พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่ (16)(New***) 2

พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่ (16)(New***)

Share on Social Media facebook email 90 / 100 Powered by Rank Math SEO “พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่” นับเป็นบทความลำดับที่ 16 ของหมวด 7 เรื่องเล่า ประสบการณ์ปฏิบัติธรรม เพื่อคลายทุกข์ มีเนื้อหาประกอบด้วย ความนำ  พระพุทธเจ้ามีหลักคำสอนว่าอย่างไร   ประเภทของโรค โรคเรื้อรัง โรคเรื้อรังที่น่าสนใจ แนวทางในการรักษาโรคเรื้อรัง คาถารักษาโรคทุกโรคของพระพุทธเจ้า ทำไมจึงควรนำคาถานี้ไปใช้ในการรักษาโรคเรื้อรัง ประสบการณ์ในการนำคาถานี้มาใช้ ขั้นตอนและแนวทางในการนำคาถานี้ไปใช้ การบริกรรมคาถา การอธิษฐานจิต การสั่งจิตใต้สำนึก การสร้างมโนภาพ  ตัวอย่างการอธิษฐานจิตรวมทุกโรค ตัวอย่างการอธิษฐานจิตเฉพาะโรค สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 369          …

ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด (12) 4

ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด (12)

Share on Social Media facebook email 87 / 100 Powered by Rank Math SEO “ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด” เป็นบทความลำดับที่ 12 ของหมวด 14 เรื่องเล่า ประเทศเอเชียตะวันออก มีหัวข้อ ดังนี้ ความนำ  ประวัติความเป็นมาของไต้หวันโดยย่อ ตำแหน่งที่ตั้งและขนาดพื้นที่ ประชากร (จำนวน เชื้อชาติ และศาสนา) การปกครอง เมืองหลวง ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ  ตัวชี้วัดความเจริญทางเศรษฐกิจ ตัวชี้วัดความเจริญในด้านอื่น ๆ   สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 36           “ไต้หวันหรือจีนไทเป เป็นประเทศที่ได้ชื่อว่า เป็นเสือตัวหนึ่งในบรรดาสี่ตัวของเอเชีย…

เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ (11) 5

เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ (11)

Share on Social Media facebook email 87 / 100 Powered by Rank Math SEO “เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ” เป็นบทความลำดับที่ 11 ของหมวด 14 เรื่องเล่า ประเทศเอเชียตะวันออก  มีหัวข้อประกอบด้วย ความนำ ตำแหน่งที่ตั้งของเกาหลีเหนือ  ขนาดพื้นที่ ประชากร ประวัติความเป็นมา การเมืองการปกครอง  อุดมการณ์ของชาติ ตระกูลคิม ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ความสัมพันธ์กับเกาหลีใต้ สิทธิมนุษยชน การทหาร สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 369 “ประเทศเกาหลีเหนือ แม้เป็นประเทศขนาดเล็ก มีประชากรไม่มาก และมีฐานะยากจน แต่ก็สามารถเป็นประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์ และมีความแข็งแกร่งด้านการทหาร…

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Share on Social Media
%d bloggers like this: