71 / 100

บทความ แรงบันดาลใจในการเขียนบทความหมวด เรื่องเล่า รัฐธรรมนูญ อเมริกา นับเป็นบทความแรกของหมวดนี้ ประกอบด้วย ความนำ คำถาม 3 ข้อ  คำตอบคือรัฐธรรมนูญอเมริกา  สรุป และคุยกับดร.ชา

1.ความนำ

          ประเทศที่ได้เปลี่ยนแปลงการปกครองไปสู่ระบอบประชาธิปไตย กว่าจะมีวิวัฒนาการเป็นประเทศที่มีการปกครองในระบอบประชาธิปไตยที่มั่นคงได้ ต้องใช้เวลาไม่น้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่ได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบการปกครองเดิมไปสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตยในขณะที่ประเทศของตนยังขาดความพร้อมในการไปสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตย ได้ทำให้เกิดปัญหาเรื้องรังมาเป็นเวลายาวนานจนยากที่จะเยียวยาหรือแก้ไขได้

            ประเทศไทยเป็นประเทศหนึ่งที่ประสบปัญหาการขาดเสถียรภาพทางการเมืองพร้อมทั้งปัญหาการขาดเสถียรภาพของรัฐบาลมาโดยตลอด นับตั้งแต่มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2475 ดังจะเห็นได้จากมีการปฏิวัติรัฐประหารหลายครั้ง และมีการร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่หลายฉบับ หากนับจำนวนรัฐธรรมนูญทั้งฉบับชั่วคราวและฉบับถาวร ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญมาแล้ว 20 ฉบับ รวมทั้งฉบับปัจจุบันนี้

            อย่างไรก็ดี แม้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 จะได้ใช้บังคับมาเพียงไม่กี่ปี แต่ขณะนี้ก็ได้มีการเรียกร้องให้ยกร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่ทั้งฉบับ แทนที่จะเรียกร้องขอแก้เป็นรายมาตรา เฉพาะมาตราที่มีความจำเป็นจริง ๆ

2.คำถาม 3 ข้อ

          ด้วยข้อเท็จจริงตามปรากฎการณ์ดังกล่าวมาข้างต้น ทำให้ผมอยากตั้งคำถามท่านผู้อ่านสนุก ๆ สัก 3 ข้อ คือ

คำถามข้อแรก

           รัฐไทยหรือประเทศไทย จะต้องร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่อีกกี่ฉบับ ประเทศไทยจึงจะสามารถข้ามพ้นกับดักการปกครองระบอบประชาธิปไตยไปได้ 

คำถามข้อสอง

            กลุ่มผู้เรียกร้องมีความต้องการแอบแฝงหรือไม่ ที่เรียกร้องให้ยกร่างใหม่ทั้งฉบับ แทนที่จะขอแก้ไขเป็นบางมาตราตามความจำเป็น  เพราะการทีรัฐธรรมนูญจะมีข้อบกพร่องทั้งฉบับก็ไม่น่าเป็นไปได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เวลายกร่างรัฐธรรมนูญแต่ละครั้ง คณะผู้ยกร่างก็ได้ศึกษาแนวคิดและตัวอย่างจากรัฐธรรมนูญของหลายประเทศที่เห็นว่าเจริญก้าวหน้าแล้วมาเป็นแนวทางในการยกร่าง

คำถามข้อสุดท้าย  

           ประเทศที่เจริญแล้วและมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่มั่นคง เขาได้ร่างรัฐธรรมนูญอย่างไรจึงไม่มีการฉีกรัฐธรรมนูญทิ้ง มีแต่การแก้ไขเพิ่มเติมเป็นบางมาตราตามสถานการณ์ของบ้านเมืองที่เปลี่ยนแปลงไปเท่านั้น

3. รัฐธรรมนูญอเมริกาคือคำตอบคำถามข้อสุดท้าย

          รัฐธรรมนูญอเมริกา ถือเป็นรัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษรฉบับแรกของโลกที่ยังใช้บังคับอยู่ โดยได้ประกาศใช้บังคับมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1789 จนกระทั่งปัจจุบัน นับเป็นระยะเวลายาวนานติดต่อกันถึง 231 ปี โดยมีการแก้ไขเพิ่มเติมจำนวน 27 ฉบับ ซึ่งฉบับแก้ไขฉบับล่าสุด ได้แก้ไขเมื่อปี ค.ศ.1992

ภาพแผนที่ประเทศสหรัฐอเมริกา
(Wikipedia, List of states and territories of the United States, 26th September 2020)
ภาพแผนที่ประเทศสหรัฐอเมริกา
(Wikipedia, List of states and territories of the United States, 26th September 2020)

            ในฐานะผู้ได้ศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรทางออนไลน์ของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard University) ในหัวข้อวิชา การปกครองอเมริกา (American Government)  และมหาวิทยาลัยเยล (Yale University) ในหัวข้อวิชา รัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษรของอเมริกา (America’s Written Constitution) และหัวข้อวิชา รัฐธรรมนูญที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษรของอเมริกา (America’s Unwritten Constitution )  ทำให้ผมมีความรู้ความเข้าใจในความเป็นมา หลักการและเนื้อหาสาระสำคัญของรัฐธรรมนูญอเมริกาในเชิงลึกพอสมควร

               กล่าวคือ ผมได้ศึกษา ประวัติความเป็นมาของกำเนิดประเทศอเมริกา กระบวนการยกร่างรัฐธรรมนูญให้มีหลักการและเนื้อหาสาระตรงกับบริบทของประเทศ กระบวนการทำให้รัฐธรรมนูญเป็นที่ยอมรับของประชาชนทั้งประเทศ การกำหนดกระบวนการในการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ และเนื้อหาสาระของรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขเพิ่มเติมแต่ละฉบับ  

              ยิ่งกว่านั้น การกำหนดให้ศาลสูงทำหน้าที่เป็นศาลรัฐธรรมนูญมาตั้งแต่เริ่มต้น ได้ทำให้รัฐธรรมนูญของอเมริกาเป็นรัฐธรรมนูญ ที่ศักดิ์สิทธิ์มีอายุยืนยาวเป็นที่ยอมรับของมลรัฐต่าง ๆ และคนทั้งประเทศ นับตั้งแต่วันประกาศใช้บังคับมาตราบเท่าทุกวันนี้ เพราะหากมีการโต้แย้งว่า มีกฎหมายหรือการกระทำใดขัดหรือแย้งรัฐธรรมนูญ ศาลสูงจะทำหน้าที่เป็นคนกลางในการตัดสินข้อโต้แย้งนั้นให้เป็นข้อยุติและเป็นที่ยอมรับของทุกฝ่าย

การอ่านหนังสือมาก ๆ สามารถทำให้สร้างแรงบันดาลใจได้
การอ่านหนังสือมาก ๆ สามารถทำให้สร้างแรงบันดาลใจได้

            ดังนั้น ผมจึงเห็นว่า รัฐธรรมนูญอเมริกาจึงน่าจะเป็นคำตอบของการสร้างรัฐธรรมนูญให้มีความศักดิ์สิทธิ์ และมีอายุยืนยาว ไม่ถูกฉีกทิ้งหรือยกร่างขึ้นใหม่ทั้งฉบับ สมควรประเทศที่มีปัญหาขาดเสถียรภาพทางการเมือง จนทำให้ต้องมีการฉีกรัฐธรรมนูญยกร่างขึ้นใหม่อยู่เป็นระยะ ๆ  น่าจะได้ศึกษาไว้เป็นแนวทางหรือเป็นข้อคิดไว้ นี่คือที่มาของแรงบันดาลใจในการเขียนบทความนี้ของผม

4.สรุป

          แรงบันดาลใจในการเขียนเรืองเล่า รัฐธรรมนูญอเมริกา ของผม คือ การอยากให้ท่านผู้อ่านเกิดมุมมองในเชิงเปรียบเทียบว่า ทำไมรัฐธรรมนูญของอเมริกา จึงมีอายุยืนยาวโดยไม่เคยถูกฉีกทิ้งเลยนับตั้งแต่ได้มีการประกาศใช้เมื่อปี ค.ศ.1789 คงมีแต่การแก้ไขเพิ่มเติมตามความจำเป็นเพียง 27 ฉบับ ในขณะรัฐธรรมนูญของประเทศไทย หลังจากได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อปี พ.ศ.2475 (ปี ค.ศ.1932)  มีการถูกฉีกทิ้งและยกร่างใหม่ทั้งฉบับมาแล้วมีจำนวนมากถึง 20 ฉบับ แทนที่จะแก้ไขเป็นรายมาตราตามความจำเป็นเหมือนอย่างอารยประเทศ

            แม้แต่เวลานี้ก็ยังมีการเรียกร้องให้มีการตั้ง ส.ส.ร.ขึ้นมาเพื่อยกร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่ทั้งฉบับ  แทนที่จะขอแก้ไขเป็นรายมาตราตามความจำเป็น หรือกลุ่มผู้เรียกร้องมีอะไรแอบแฝงอยู่หรือไม่ อย่างไร เพราะหากไม่ยกร่างขึ้นใหม่ทั้งฉบับ สิ่งที่แอบแฝงหรือซุกซ่อนไว้อยู่ จะไม่สามารถทำได้

สำหรับความคิดเห็นเพิ่มเติม ขอเชิญติดตามได้ใ นหัวข้อ คุยกับดร.ชา ท้ายบทความนี้

คุยกับดร.ชา

          คู่สนทนาในบทความของหมวด เรื่องเล่า รัฐธรรมนูญ อเมริกา คือ ดร.กิ่งฉัตร (ชื่อสมมุติ)

          ดร.กิ่งฉัตร เป็นคนมีเมตตาสูง ชอบช่วยเหลือคนอื่น แต่บ่อยครั้งมักจะมีความเห็นแย้ง  หล่อนเป็นเพื่อนเรียนปริญญาเอกร่วมสถาบันเดียวกับผม มีความสนิทสนมคุ้นเคยกันดี เพราะเรามักจะมีแนวคิดไปในทิศทางเดียวกันเป็นส่วนใหญ่ ปัจจุบันเป็น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยราชมงคลแห่งหนึ่ง และกำลังอยู่ในขั้นตอนทำผลงานในการวิจัยเพื่อขึ้นเป็นรองศาสตราจารย์

            “ สวัสดีตรับ อาจารย์ดร.กิ่งฉัตร ก่อนอื่น ผมต้องขอขอบคุณอาจารย์มากที่กรุณาสละเวลามาเป็นคู่สนทนาในหมวด เรื่องเล่า รัฐธรรมนูญอเมริกา ซึ่งเป็นเรื่องเล่าเพื่อให้ความรู้ท่านผู้อ่านเกี่ยวกับการเมืองการปกครองอเมริกา โดยมองจากรัฐธรรมนูญเป็นหลัก อาจารย์คิดว่าเป็นเรื่องน่าสนใจไหม” ผมทักทายดร.กิ่งฉัตรพร้อมกับบอกวัตถุประสงค์ในการสนทนา

รัฐธรรมนูญอเมริกา ซึ่งได้ยกร่างที่เมืองฟิลาเดลเฟียเมื่อปี 1787 และมีผลใช้บังคับเมื่อปี 1789 (Wikipedia, Constitution of the United States, 26th September 2020)
รัฐธรรมนูญอเมริกา ซึ่งได้ยกร่างที่เมืองฟิลาเดลเฟียเมื่อปี 1787 และมีผลใช้บังคับเมื่อปี 1789 (Wikipedia, Constitution of the United States, 26th September 2020)

            “ สวัสดีค่ะ ดร.ชา ดิฉัน รู้สึกยินดีและเป็นเกียรติเป็นอย่างมาก ที่ได้รับเชิญให้มาเป็นคู่สนทนาของดร.ชาในวันนี้ พอดีช่วงนื้ประเทศของเรากำลังมีปัญหาความวุ่นวายทางการเมืองเกี่ยวกับการขอแก้รัฐธรรมนูญอยู่พอดี จึงคิดว่า เป็นเรื่องที่น่าสนใจนะคะ ” อาจารย์ดร.กิ่งฉัตร ตอบให้ผมรู้สึกผ่อนคลาย

            “ถ้าเช่นนั้น ผมขอถามความเห็นของอาจารย์ในประเด็นแรกเลยว่า เวลานี้หลายประเทศทั่วโลกมีมุมมองต่อประเทศสหรัฐอเมริกา ไปในทางไม่สู้ดีนัก หรือแม้แต่ประเทศไทยของเรา อเมริกาก็ยังถูกมองว่าแทรกแซงกิจการภายในของเรา แล้วอเมริกาจะยังมีข้อดีอะไรให้เรามองหรือศึกษาอยู่เหรอ ” ผมถามอย่างตรงไปตรงมา

            “ อ๋อ ในเรื่องนี้ ดิฉันคิดว่า แม้ในเวทีการเมืองการปกครองระหว่างประเทศหรือเวทีโลกในยุคปัจจุบันนี้  อเมริกาอาจถูกมองจากหลายประเทศว่า เป็นดาวร้าย เพราะในเวทีการเมืองโลก ปกติทุกประเทศย่อมมองผลประโยชน์ประเทศของตนมาเป็นอันดับแรก ไม่ว่าอเมริกา จีน รัสเซีย หรือสหภาพยุโรปเขาย่อมทำทุกอย่างเพื่อผลประโยชน์ของประเทศเขาเป็นที่ตั้ง ไม่มีประเทศใดตั้งใจทำเพื่อผลประโยชน์ของประเทศอื่นโดยตรงหรอก ยกเว้นเป็นเรื่องของผลประโยชน์ร่วมกัน ก็อาจจะทำให้เราเข้าใจผิดนึกว่าเขาทำเพื่อเรา

แต่เรื่องรัฐธรรมนูญ น่าจะเป็นเรื่องของการเมืองภายในประเทศ ซึ่งเป็นคนละส่วนกันกับการเมืองนอกประเทศ ดังนั้น ดิฉันจึงเชื่อว่า เขาต้องมีอะไรดี ๆ ให้พวกเราศึกษาเป็นแน่แท้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รัฐธรรมนูญอเมริกา เป็นรัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์ฉบับแรกของโลกที่ยังใช้บังคับอยู่ โดยเริ่มประกาศใช้บังคับมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1789 นับจนทุกวันนี้ มีอายุยืนยาวถึง 231 ปี ทีเดียว และมีหลายประเทศเอาไปเป็นแม่แบบในการยกร่างรัฐธรรมนูญของประเทศของเขา ” อาจารย์ดร.กิ่งฉัตรแสดงความเห็นค่อนข้างยืดยาวตามความรู้สึกที่แท้จริง

            “ เยี่ยมเลยอาจารย์ ผมคิดว่า ความเห็นของอาจารย์น่าจะชัดเจน ถ้าเช่นนั้น ผมขอถามความเห็นในประเด็นที่สองเลยว่า ในความคิดของอาจารย์ คิดว่า เรื่องเล่า รัฐธรรมนูญอเมริกา น่าจะเอาประเด็นใดมาเล่าให้ท่านผู้อ่านทราบบ้าง ” ผมถามเพื่อให้โฟกัสเรื่องเล่า

          “ ดิฉันคิดว่า การที่รัฐธรรมนูญของอเมริกา เป็นรัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษรที่มีอายุยืนยาวที่สุดในโลก และเป็นรัฐธรรมนูญแม่แบบของการปกครองระบอบประชาธิปไตย ระบบแบ่งแยกและถ่วงดุลอำนาจ หรืออย่างที่หลายท่าน ๆ นิยมเรียกว่า ระบบประธานาธิบดี   

            ดังนั้น หากเรามองประเทศสหรัฐอเมริกาในมุมบวก ย่อมต้องมีเรื่องราวให้ศึกษาหลายอย่าง นับตั้งแต่กำเนิดประเทศอเมริกา ความเป็นมาของการยกร่างรัฐธรรมนูญ แนวคิดและหลักการในการยกร่างรัฐธรรมนูญ การทำให้รัฐธรรมนูญเป็นที่ยอมรับของรัฐหรือดินแดนอิสระที่จะเข้าร่วมสถาปนาประเทศอเมริกาขึ้นมาในโลก รวมทั้งประชาชน โครงสร้างและรูปแบบในการปกครองประเทศ และการแก้ไขรัฐธรรมนูญ เป็นต้น ” อาจารย์ดร.กิ่งฉัตร กล่าวระบุหัวข้อที่น่าสนใจออกมา

            “ ดีครับ อาจารย์ หากมีหัวข้ออื่นใดที่อยู่นอกเหนือจากนี้ เราก็ค่อย ๆ ปรับใหม่ก็ได้ ดีไหม อาจารย์ ” ผมกล่าวสรุปรวบรัดให้กระชับ

            “ ดีค่ะ ดร.ชา ดิฉันเห็นด้วย ” อาจารย์ดร.กิ่งฉัตรตอบรับความเห็นของผมโดยไม่โต้แย้ง

            “ ถ้าเช่นนั้น การสนทนาของเราในวันนี้ คงยุติลงเท่านี้ คราวหน้าผมค่อยรบกวนอาจารย์ใหม่ ของคุณมากครับ ” ผมกล่าวขอบคุณพร้อมยุติการสนทนา

            “ ด้วยความยินดีค่ะ ดร.ชา ”

ดร.ชา

27/09/2020

Dr.Char

Mr.Chartri DireksriMr.Chartri Direksriดร.ชาตรี ดิเรกศรี (Dr.Chartri Direksri) เคยรับราชการเป็นนักปกครองในตำแหน่งปลัดอำเภอตรี เมื่อปีพ.ศ.2517 ผ่านการดำรงตำแหน่งนายอำเภอหลายอำเภอ เป็นปลัดจังหวัด และเกษียณอายุราชการในตำแหน่งรองผู้ว่าราชการจังหวัด เมื่อปีพ.ศ.2554 นอกจากนี้ยังเคยเป็นอาจารย์ผู้บรรยายพิเศษ หลักสูตรปริญญาโท คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เป็นเวลา 9 ปี

RELATED ARTICLES

หมอ พยายาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ ต้องทำงานอย่างหนักเพื่อรักษาคนติดเชื้อโรคโควิด-19

การบริหารในสถานการณ์ฉุกเฉินกรณีโรคโควิด-19: ความรุนแรงของสถานการณ์ และแนวคิดในการแก้ปัญหา(1)

Share on Social Media facebook email 68 / 100 Powered by Rank Math SEO การมองการบริหารในสถานการณ์ฉุกเฉินกรณรีโรคโควิด-19 ด้วยประสบการณ์การบริหารเพื่อแก้ปัญหาโรคไข้หวัดนก ปีพ.ศ.2547  (1) อาจมองได้หลายมิติ ในตอนแรกนี้ จะขอกล่าวถึงมิติด้านความรุนแรงของสถานการณ์ และแนวคิดในการแก้ปัญหา 1.ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ระบาด อาจมองความรุนแรงของสถานการณ์โรควิด-19 ได้เป็น 2 ระดับโลก และความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ในประเทศไทย             1.1ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 ระดับโลก           ความรุนแรงของสถานการณ์โรคโควิด-19 (Covid-19) หรือโรคไวรัสโคโรนา (Virus Corona) ถือได้ว่า เป็นโรคระบาดจากคนไปสู่คนและแพร่กระจายไปทั่วโลก โดยเริ่มต้นจากประเทศจีนไปสู่อีกหลายประเทศอย่างรวดเร็วทั้งในเอเชีย ยุโรป และอเมริกา มียอดผู้ติดเชื้อ…

พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่ (16)(New***) 2

พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่ (16)(New***)

Share on Social Media facebook email 90 / 100 Powered by Rank Math SEO “พระพุทธเจ้า มีคาถารักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่” นับเป็นบทความลำดับที่ 16 ของหมวด 7 เรื่องเล่า ประสบการณ์ปฏิบัติธรรม เพื่อคลายทุกข์ มีเนื้อหาประกอบด้วย ความนำ  พระพุทธเจ้ามีหลักคำสอนว่าอย่างไร   ประเภทของโรค โรคเรื้อรัง โรคเรื้อรังที่น่าสนใจ แนวทางในการรักษาโรคเรื้อรัง คาถารักษาโรคทุกโรคของพระพุทธเจ้า ทำไมจึงควรนำคาถานี้ไปใช้ในการรักษาโรคเรื้อรัง ประสบการณ์ในการนำคาถานี้มาใช้ ขั้นตอนและแนวทางในการนำคาถานี้ไปใช้ การบริกรรมคาถา การอธิษฐานจิต การสั่งจิตใต้สำนึก การสร้างมโนภาพ  ตัวอย่างการอธิษฐานจิตรวมทุกโรค ตัวอย่างการอธิษฐานจิตเฉพาะโรค สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 369          …

ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด (12) 4

ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด (12)

Share on Social Media facebook email 87 / 100 Powered by Rank Math SEO “ไต้หวัน มีความเจริญมากน้อยเพียงใด” เป็นบทความลำดับที่ 12 ของหมวด 14 เรื่องเล่า ประเทศเอเชียตะวันออก มีหัวข้อ ดังนี้ ความนำ  ประวัติความเป็นมาของไต้หวันโดยย่อ ตำแหน่งที่ตั้งและขนาดพื้นที่ ประชากร (จำนวน เชื้อชาติ และศาสนา) การปกครอง เมืองหลวง ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ  ตัวชี้วัดความเจริญทางเศรษฐกิจ ตัวชี้วัดความเจริญในด้านอื่น ๆ   สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 36           “ไต้หวันหรือจีนไทเป เป็นประเทศที่ได้ชื่อว่า เป็นเสือตัวหนึ่งในบรรดาสี่ตัวของเอเชีย…

เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ (11) 5

เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ (11)

Share on Social Media facebook email 87 / 100 Powered by Rank Math SEO “เกาหลีเหนือ เป็นประเทศเผด็จการสมบูรณ์แบบ” เป็นบทความลำดับที่ 11 ของหมวด 14 เรื่องเล่า ประเทศเอเชียตะวันออก  มีหัวข้อประกอบด้วย ความนำ ตำแหน่งที่ตั้งของเกาหลีเหนือ  ขนาดพื้นที่ ประชากร ประวัติความเป็นมา การเมืองการปกครอง  อุดมการณ์ของชาติ ตระกูลคิม ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ความสัมพันธ์กับเกาหลีใต้ สิทธิมนุษยชน การทหาร สรุป ถาม-ตอบสนุก กับดร.ชา 369 “ประเทศเกาหลีเหนือ แม้เป็นประเทศขนาดเล็ก มีประชากรไม่มาก และมีฐานะยากจน แต่ก็สามารถเป็นประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์ และมีความแข็งแกร่งด้านการทหาร…

2 COMMENTS

  1. คู่สนทนาของอาจารย์แต่ละคนไม่ธรรมดาจริงๆค่ะ
    ขอบคุณ ทั้งอาจารย์และคู่สนทนา ที่สละเวลามาแบ่งปันความรู้ค่ะ

    1. การคัดเลือกคู่สนทนาในแต่ละบทความ อาจารย์พยายามคัดเลือกบุคคลที่คิดว่าน่าจะเหมาะสมที่สุด

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Share on Social Media
%d bloggers like this: